FASNET KARNAVALI

Dün sokaga ciktigimda insanlarin kostümlerini görünce „noluyo ya“ dedim yine; 3 senedir hala gülüyorum, annem yasinda teyzelerin palyaco, cadi, öcü gibi giyinmelerine ve alman ciddiyetinde benimle konusmalarina… :) Tabii bu siralar kutlanan ´Fasnet´ etkinligi aklima geldi ve kücük bir arastirma yapip bu gelenegi sizinle paylasmak istedim.

 

Almaya´da bu aralar 'Fasnacht/Fasnet/Fasching (faşing)' veya 'Karneval' adı verilen kutlamalar var. Her yil Subat ayinda yapilan bu etkinliklerde cadi kiyafetleri giyip, kötü kışı kovup güzel baharın gelmesini sağlamayı amaçlıyorlar. Bu sene kutlama benim yasadigim sehirde 14 Subata denk geldi.

 

Almanyanin güneybatisisindan, Isvicrenin kuzeydogusu ve merkezini kapsayan bölgelerde yüzyillardir kutlanagelmis bir gelenek bu.

 

Avrupa´da kökü cok eskilere –Isa´dan da öncelere- dayanan bu kutlamalar zamanla degisime ugramis tabii. Isa´dan önceki putperestlik döneminde kötü kışı kovma merasimleri yapiliyormus. Isa´dan sonra bu merasimler oruc tutma zamaniyla birlestirilip cok farkli bir konsepte ulasmis. Nisan ayindaki Paskalyaya kadar süren, Hz. Isa icin 40 gün oruc tutma ve et yememe zamanindan önceki dönem olarak kutlanmaya baslanmis. Bu dönemde insanlar ellerindeki yemekleri oruc tuttuklari süre boyunca cürümemesi ya da küflenmemesi icin bir anda tüketip, oructan önce son bir kez midelerine bayram ettirmisler yani… Kutlamalar „Aschermittwoch“ yani Kül Carsambasi gününe kadar sürüyor. Bu günde katolikler kiliseyi ziyaret edip alinlarina külden hac isareti yaptiriyorlar ve oruc resmen baslamis oluyor. Tabi son yillarda isin hristiyanliga ait boyutu pek uygulanmiyor.

 

Ortacagdaki soytarilar da isin icine katilinca festival bugünkü seklini almis. „Narr / Die Narren“ denilen bu soytarilar bugünlerde kutlanilan karnavalin basrol oyunculari haline geliyor. Tabi olayin artik Hristiyanlikla bir alakasi da kalmiyor. Tamamen eglenceye dayali bir olay haline geliyor.

Okudugum kadariyla ´Fasnet´ karnavali gecen sene Unesco´nun kültür mirasina da dahil edilmis.

 

 

 

„Fasching“ kelimesinin kökü vaschang´dan geliyormus bu da son icki anlamina geliyormus. „Fasnet“; Fast Nacht yani oruc gecesi demek. „Karneval“ ise carne vale yani hoscakal et demekmis :)

 

Benim yasadigim sehirde (Friedrichshafen) bu karnavala ait en eski notlar 1569´u gösteriyormus. Birinci ve ikinci dünya savasi zamaninda kutlamalar yasaklanmis ve 1949´dan itibaren Narrenlerin olayi tamamen ele gecirmesiyle bu gelenek eglence kültürü olarak yenilenmis. Bizim burada kutlamalar en yüksek noktasina Gumpige Donnerstag ya da Schmotziger Donnerstag denilen (kirli persembe olarak cevrilebilir) günde ulasiyor: Rathaus (belediye) dan kutlamalar basliyor. Belediye memurlarini o kiyafetlerle görmek icin bu günlerde özellikle cikiyorum :) Ilginc ve korkunc maskelerle sokaklarda gezinen bu Narrenlere Seegockel Adli kurulus, her sene yeni bir temayla sadece Friedrichshafene özgü kostümler tasarliyor. 1986 ´dan itibaren de sehrin Gösteri merkezi Graf-Zeppelin Haus da kutlamalar gerceklestiriliyor.

  

 

Ben de her seferinde Fasneti dört gözle bekliyorum cünkü Fasnet demek kışın bitmesi, baharin gelmesi demek... Bu da, benim gibi soguklardan hic hoslanmayan biri icin, cok güzel bir haber ve kutlanmasi gereken bir sey demek! :) 3 senedir sahit oldugum sey ise Fasnet´den sonra gercekten de kış mevsiminin gitmesi ve sürekli eksi derecelerde seyreden havanin yerini  yavas yavas sicak hava dalgalarina birakmasi. Sanirim kış mevsimi gercekten de bu öcülerden korkup kaciyor olabilir! :)